Πρωτοφανής συρρίκνωση για τους πάγους της Αρκτικής, παρατεταμένοι καύσωνες σε βόρεια πλάτη και όχι μόνο, ξηρασία αλλά και σφοδρές βροχοπτώσεις, τυφώνες και πλημμύρες, μέχρι και παγωμένος χειμώνας στο βόρειο ημισφαίριο, συνθέτουν το παζλ του παγκόσμιου κλίματος το 2012, προϊδεάζοντάς μας για τα χρόνια που θα ακολουθήσουν. Παρακάτω δημοσιεύεται περίληψη της Έκθεσης του ΠΜΟ για την Κλιματική Κατάσταση του πλανήτη το 2012.

Τα χρόνια που μεσολάβησαν από το 2001 μέχρι το 2011 ήταν ανάμεσα στα πιο θερμά που έχουν καταγραφεί και σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (World Meteorological Ornaization WMO), οι πρώτοι δέκα μήνες του 2012 δείχνουν ότι μάλλον η τρέχουσα χρονιά δεν θα αποτελέσει εξαίρεση, παρά το γεγονός της τάσης για «δροσιά» εξαιτίας του φαινομένου La Niña

Η ετήσια έκθεση για την κατάσταση του παγκόσμιου κλίματος, ανέδειξε επίσης την άνευ προηγουμένου τήξη του πάγου της Αρκτικής Θάλασσας και πολλαπλές καιρικές και κλιματικές ακρότητες, οι οποίες επηρέασαν πολλά τμήματα του πλανήτη. Η έκθεση δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα, με σκοπό να ενημερώσει και τους συνέδρους στο Συνέδριο για την Κλιματική Αλλαγή που διοργανώνουν τα Ηνωμένα Έθνη στην Ντόχα του Κατάρ.

Το διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2012 ήταν η 9^η πιο ζεστή αντίστοιχη περίοδος, από τότε που ξεκίνησαν οι μετεωρολογικές καταγραφές, το 1850. Η θερμοκρασία της επιφάνειας της στεριάς και της θάλασσας σ αυτή την περίοδο, ήταν περίπου 0,45^οC πάνω από την μέση τιμή της περιόδου 1961-1990, η οποία ήταν 14,2 ^οC, σύμφωνα με την έκθεση.

Η χρονιά ξεκίνησε με μια ασθενή προς μέσης έντασης φαινόμενο La Niña, το οποίο αναπτύχθηκε τον Οκτώβριο του 2011. Η παρουσία του φαινομένου στο ξεκίνημα της χρονιάς τείνει να έχει μια ψυκτική επίδραση στις παγκόσμιες θερμοκρασίες κι έτσι η φετινή χρονιά δεν ήταν διαφορετική τελικά. Μετά το τέλος του La Niña τον Απρίλιο του 2012, οι τιμές της θερμοκρασίας σε στεριά και θάλασσα ανέβηκαν με αυξητικές τάσεις πάνω από το μακροπρόθεσμο μέσο όρο, σε κάθε συνεχόμενο μήνα. Ο μέσος όρος του εξαμήνου Μάιος-Οκτώβριος 2012 ήταν ανάμεσα στους τέσσερις πιο ζεστούς σ αυτή την περίοδο καταγραφής.

«Είναι φυσιολογική η κλιματική μεταβλητότητα εξαιτίας των φαινομένων, όπως το El Nino ή το La Nina, που επιδρούν στη θερμοκρασία και στα κατακρημνίσματα (βροχή, χιόνι, χαλάζι), σε βάση εποχιακή ή και ετήσια. Δεν τροποποιούν όμως την βασική μακροπρόθεσμη τάση των αυξανόμενων θερμοκρασιών, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής σαν αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας», είπε ο γενικός γραμματέας της WMO, Michel Jarraud.

«Η έκταση του αρκτικού θαλάσσιου πάγου έφτασε σε νέο ρεκόρ συρρίκνωσης. Ο ανησυχητικός ρυθμός της τήξης του αυτή τη χρονιά υπογράμμισε τις εκτεταμένες αλλαγές που σημειώθηκαν στους ωκεανούς της Γης και στη βιόσφαιρα. Η κλιματική αλλαγή πραγματοποιείται μπροστά στα μάτια μας και θα συνεχιστεί σαν αποτέλεσμα της συγκέντρωσης των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, τα οποία ανέβηκαν με σταθερούς ρυθμούς και έπιασαν και πάλι τιμές ρεκόρ», πρόσθεσε ο κ. Jarraud.

Η Αρκτική σημείωσε τη χαμηλότερη έκταση του ετήσιου θαλάσσιου παγοκαλύμματος από το ξεκίνημα των δορυφορικών καταγραφών, στις 16 Σεπτεμβρίου, στα 3,4 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα. Αυτό ήταν μικρότερο κατά 18% από το προηγούμενο ρεκόρ χαμηλού, στις 18 Σεπτεμβρίου 2007. Η ελάχιστη έκταση του 2012 ήταν 49% (περίπου 3,3 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα, σχεδόν το μέγεθος της Ινδίας, κάτω από το μέσο ελάχιστο της περιόδου 1979-2000. Στο διάστημα Μαρτίου-Σεπτεμβρίου 2012 έλιωσαν περίπου 11,8 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα πάγου!

Η WMO θα κυκλοφορήσει στις 4 Δεκεμβρίου μια 10ετή αναφορά για την κατάσταση του κλίματος «2001-2010, μια δεκαετία άκρων». Είναι αποτέλεσμα συνεργασίας με άλλες υπηρεσίες του ΟΗΕ και διεθνών οργανισμών και επισημαίνει την τάση υπερθέρμανσης ολόκληρου του πλανήτη, των ηπείρων και των ωκεανών, κατά τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας, με μια επισήμανση για τις επιπτώσεις στην υγεία, την ασφάλεια της τροφής και την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη.

Επισημάνσεις της Έκθεσης του 2012

ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ : Στη διάρκεια των πρώτων 10 μηνών του 2012, θερμοκρασίες πάνω από τον μέσο όρο επηρέασαν το μεγαλύτερο τμήμα από τις επιφάνειες της στεριάς, με πιο χαρακτηριστική τη Βόρεια Αμερική, τη Νότια Ευρώπη, τη δυτική και την κεντρική Ρωσία και τη βορειοδυτική Ασία. Μεγάλο μέρος της Νότιας Αμερικής και της Αφρικής έζησε θερμοκρασίες πάνω από το μέσο όρο κατά τη διάρκεια των πρώτων 10 μηνών του χρόνου, με την πλέον μεγάλη απόκλιση (anomalous) ζέστης σε περιοχές της βόρειας Αργεντινής και της βόρειας Αφρικής. Μεγάλο μέρος της Ασίας είχε θερμοκρασίες πάνω από τον μέσο όρο, με χαμηλότερες θερμοκρασίες του μέσου όρου κατά μήκος της βόρειας Κίνας. Η νότια Ασία και ο Ειρηνικός, ήταν κατά κύριο λόγο θερμότερες από το φυσιολογικό, με εξαίρεση την Αυστραλία.

EXTREMES : Αξιοσημείωτα συμβάντα ακραίων καιρικών συνθηκών (extremes) παρατηρήθηκαν σε όλο τον κόσμο, αλλά μερικά τμήματα του βορείου ημισφαιρίου επηρεάστηκαν από πολλαπλές ακρότητες στη διάρκεια Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2012.

ΚΥΜΑΤΑ ΚΑΥΣΩΝΑ: Σημαντικά κύματα καύσωνα επηρέασαν το βόρειο ημισφαίριο στη διάρκεια της χρονιάς, με το πιο αξιοσημείωτο εκείνο του Μαρτίου-Μαΐου κατά μήκος των ηπειρωτικών ΗΠΑ και της Ευρώπης. Θερμά μικρά διαστήματα τον Μάρτιο, προκάλεσαν πολλές καταρρίψεις υψηλών θερμοκρασιών στην Ευρώπη και περίπου 15.000 νέα ημερήσια ρεκόρ στις ΗΠΑ. Η Ρωσία ήταν μάρτυρας του δεύτερου πιο ζεστού καλοκαιριού από το ρεκόρ του 2010. Πολλά ρεκόρ θερμοκρασίας καταρρίφθηκαν αυτό το καλοκαίρι στο Μαρόκο.

ΞΗΡΑΣΙΑ : Σύμφωνα με τον Ελεγκτή Ξηρασίας των ΗΠΑ, σχεδόν τα δύο τρίτα (65%) θεωρήθηκαν ότι βρίσκονται σε κατάσταση μέσης έως υψηλής ξηρασίας στις 25 Σεπτεμβρίου 2012. Συνθήκες ξηρασίας επηρέασαν τη δυτική Ρωσία και τη δυτική Σιβηρία στη διάρκεια του Ιουνίου και του Ιουλίου, και στην νοτιοανατολική Ευρώπη, τα Βαλκάνια και μερικές Μεσογειακές χώρες στη διάρκεια του καλοκαιριού. Στην Κίνα, οι επαρχίες Γιουνάν και Σιτσουάν, βίωσαν ακραία ξηρασία στη διάρκεια του χειμώνα και της άνοιξης. Η βόρεια Βραζιλία έζησε τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων 50 χρόνων. Το ύψος βροχής στο διάστημα Απριλίου-Οκτωβρίου στην Αυστραλία, ήταν 31% κάτω από το συνηθισμένο.

ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ: Πολλά μέρη της δυτικής Αφρικής και του Σαχέλ, περιλαμβανόμενου του Νίγηρα και του Τσαντ, υπέφεραν από σοβαρές πλημμύρες μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου, εξαιτίας ενός πολύ έντονου μουσώνα. Δυνατές βροχές από τον Ιούλιο μέχρι τον Οκτώβριο, προκάλεσαν μεγάλες πλημμύρες στη Νιγηρία. Τμήματα της νότιας Κίνας γνώρισαν τις πιο δυνατές βροχοπτώσεις των τελευταίων 32 ετών τον Απρίλιο και το Μάιο. Καταστροφικές μουσωνικές πλημμύρες έπληξαν το Πακιστάν το Σεπτέμβριο. Κεντρική και βόρεια Αργεντινή υπέφεραν από βροχοπτώσεις ρεκόρ και πλημμύρες τον Αύγουστο και τέλος, τμήματα της Κολομβίας χτυπήθηκαν από βαριές βροχοπτώσεις για το μεγαλύτερο μέρος της χρονιάς.

ΧΙΟΝΙ ΚΑΙ ΠΑΓΩΝΙΕΣ : Ένα κύμα ψύχους έπληξε την Ευρασιατική ήπειρο από τα τέλη Ιανουαρίου μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου, κύμα που χαρακτηρίστηκε από την επιμονή, τη διάρκεια και τις επιπτώσεις του. Κατά μήκος της ανατολικής Ρωσίας οι θερμοκρασίες κυμάνθηκαν από -45^οC μέχρι -50^οC στο τέλος Ιανουαρίου. Αρκετές περιοχές της ανατολικής Ευρώπης βρέθηκαν κάτω από τους -30 και μερικές περιοχές στη βόρεια Ευρώπη και την κεντρική Ρωσία, κάτω από τους -40^οC.

ΤΡΟΠΙΚΟΙ ΚΥΚΛΩΝΕΣ : Παγκόσμια κυκλωνική δραστηριότητα για τους πρώτους 10 μήνες ήταν περίπου στα επίπεδα της περιόδου 1981-2010 (85 καταιγίδες), με 81 καταιγίδες (χαρακτηρίζονται από ανέμους έντασης μεγαλύτερης των 63km/h). Η λεκάνη του Ατλαντικού γνώρισε μια περίοδο τυφώνων πάνω από το μέσο όρο για τρίτο συνεχόμενο χρόνο, με ένα σύνολο 19 καταιγίδων, με 10 απ αυτές να φτάνουν στα όρια του τυφώνα –με πιο αξιοσημείωτο τον Sandy, ο οποίος προκάλεσε ερήμωση στην Καραϊβική και στις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ. Στη διάρκεια του χρόνου, η ανατολική Ασία είχε σοβαρές επιπτώσεις από δυνατούς τυφώνες. Ο τυφώνας Sanba ήταν ο πιο δυνατός κυκλώνας που σχηματίστηκε παγκοσμίως το 2012. Ο Sanba έπληξε τις Φιλιππίνες, την Ιαπωνία και την χερσόνησο της Κορέας, προκαλώντας καταρρακτώδεις βροχές, πλημμύρες και κατολισθήσεις, που επηρέασαν χιλιάδες ανθρώπους και προκάλεσαν τεράστιες ζημιές.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ από το Advendure: Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένει η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα τα συμπεράσματα της μελέτης του ΠΜΟ για τη δεκαετία 2001-2010, που θα δημοσιευτεί στις 4 Δεκεμβρίου.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Μελετώντας την αναλυτική έκθεση της WMO για το παγκόσμιο κλίμα το 2012, βρήκαμε εκατοντάδες δεδομένα ακραίων τιμών από μετεωρολογικά φαινόμενα (θερμοκρασίες, άνεμοι, υετός) και σταχυολογήσαμε μερικά από αυτά, τα οποία παρουσιάζουμε πιο κάτω.

- Πάνω από 15.000 ημερήσιες τιμές θερμοκρασίας καταρρίφθηκαν στις ΗΠΑ τον Μάρτιο
- Ιστορικό ρεκόρ μέγιστης θερμοκρασίας σημειώθηκε στο Ivituut της Γροιλανδίας στις 29 Μαΐου, με 24.8^οC
- Ρεκόρ μέγιστης θερμοκρασίας στη Νορβηγία για το μήνα Μάρτιο, με 23.1^οC (27/3) και για το μήνα Μάιο, με 31.1^οC (25/5)
- 37-53 «τροπικές» ημέρες (θερμοκρασία πάνω από 30) για τη Σλοβακία το καλοκαίρι, η δεύτερη επίδοση από το 1901 για τη χώρα
- Οκτώ συνεχόμενες ημέρες με μέγιστη θερμοκρασία πάνω από 40^οC για την Κύπρο, με 43.6 στις 17/7, την 3^η ψηλότερη τα τελευταία 25 χρόνια
- Στην Τσεχία σημειώθηκε ρεκόρ Αυγούστου με 40.4 στις 20/8
- Κύματα καύσωνα στο Μαρόκο έσπασαν τα προηγούμενα ρεκόρ κατά 2-3 βαθμούς
- Στην Ιορδανία, Ιούνιο και Ιούλιο πέρασαν κύματα ζέστης με μέση μέγιστη κατά 9 βαθμούς πάνω από τον μέσο όρο
- Στις 30/4 στο Χονγκ Κονγκ σημειώθηκε θερμοκρασία 28.5, που είναι ρεκόρ από το 1884. Ο Αύγουστος του 2012 ήταν ο θερμότερος της ιστορίας για την περιοχή!
- Θερμοκρασίες από 29 έως 37 βαθμούς σημειώθηκαν τον Ιούλιο στην κεντρική Ρωσία
- Θερμοκρασίες κατά 5.5 βαθμούς πάνω από τις μέσες τιμές της περιόδου 1981-2010 σημειώθηκαν τον Σεπτέμβριο στη βόρεια Ιαπωνία
- Ο ξηρότερος Φεβρουάριος ήταν αυτός του 2012, για την Ισπανία (από το 2000), Πορτογαλία (από το 1931), Γαλλία (από το 1959) και ο ξηρότερος Μάρτιος για Αγγλία (από το 1953) και Γερμανία (ο 3^ος στην ιστορία).

- Στη βόρεια Κολομβία έπεσε βροχή 251mm σε ένα 24ωρο στις 31/3.
- Η ψυχρή εισβολή του Ιανουαρίου ήταν η πιο κρύα για Ελβετία και Γαλλία, τα τελευταία 27 χρόνια.
- Στην Αυστρία οι θερμοκρασίες ήταν 10 βαθμούς κάτω από το μέσο όρο στο πρώτο μισό του Φεβρουαρίου, δημιουργώντας έτσι τον πιο κρύο Φεβρουάριο από το 1986
- Στη Γεωργία η ελάχιστη θερμοκρασία τον Ιανουάριο έφτασε στους -31
- Στις 6/2 στη Σουηδία καταγράφηκε θερμοκρασία -42.8
- Στην Πορτογαλία ο Φεβρουάριος ήταν ο πιο κρύος από το 1931, με μια απόκλιση 5 βαθμών κάτω από το μέσο όρο
- Στη βόρεια Σλοβακία οι μέσες θερμοκρασίες κυμάνθηκαν από -20 έως -23, με ελάχιστη που έφτασε κάτω από -30. Ήταν ο πιο κρύος χειμώνας από το 1962-63
- Στην Κύπρο σημειώθηκε θερμοκρασία -11, η δεύτερη πιο κρύα τα 15 τελευταία χρόνια
- Στη Λετονία για 5 συνεχόμενες μέρες το Φεβρουάριο σημειώθηκαν θερμοκρασίες κάτω από -30
- Στις 13/2 στη Μόσχα ο υδράργυρος έπεσε στους -28.5. Το ρεκόρ στην πόλη είναι -29.3 από το 1911
- Στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη έπεσε χιόνι 85-107cm, τη μεγαλύτερη χιονόπτωση των τελευταίων 120 χρόνων ενώ στη βόρεια Ιταλία έπεσε χιόνι 250 έως 305 εκατοστά
- Περισσότεροι από 600 άνθρωποι πέθαναν στην Ευρώπη το χειμώνα από άμεσες ή έμμεσες επιπτώσεις του κρύου
- Πέρα από τον κρύο χειμώνα στη βόρεια Κίνα, τον Αύγουστο σημειώθηκε θερμοκρασία -1 έως -3 στην επαρχία Χεμπέι, προκαλώντας μεγάλες καταστροφές στην αγροτική παραγωγή
- Ρεκόρ χαμηλής θερμοκρασίας και στη νότια Αυστραλία, με -7.5 βαθμούς, τη χαμηλότερη από το 1983 ενώ σημειώθηκε στα Γαλάζια Βουνά η πιο βαριά χιονόπτωση από το 1984   
- Μετά τον πιο ξηρό Μάρτιο, η Βρετανία γνώρισε τον πιο βροχερό Απρίλιο και Ιούνιο, που καταγράφηκαν στην ιστορία της. Κι αυτό συνεχίστηκε και μέσα στο καλοκαίρι, το οποίο σημειώθηκε ως το πιο βροχερό από το 1912
- Στο Hinshult της Σουηδίας, έπεσε βροχή ύψους 163mm σε ένα 24ωρο (7/7), το 5^ο μεγαλύτερο που καταγράφηκε ποτέ σε μετεωρολογικό σταθμό της χώρας
- Ο αριθμός των τροπικών καταιγίδων το 2012 ήταν ο ψηλότερος τα τρία τελευταία χρόνια
- Τον μήνα Αύγουστο, η Αρκτική Θάλασσα έχανε επιφανειακό πάγο από λιώσιμο, με ρυθμό 92.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων την ημέρα, που αποτελεί ρεκόρ, από το 1979 που άρχισαν να γίνονται μετρήσεις του αρκτικού πάγου από το διάστημα
- Η έκταση του αρκτικού πάγου συρρικνώθηκε τόσο, που στις 26/8 είχε ήδη καταρρίψει το προηγούμενο ρεκόρ συρρίκνωσης, που είχε συμβεί στις 18 Σεπτεμβρίου 2007!
- Το Ανταρκτικό παγοκάλυμμα γνώρισε φέτος την μικρότερη συρρίκνωσή του εδώ και χρόνια, φτάνοντας στα 5.0 εκ.τετρ.χλμ, η οποία ήταν 16% πάνω από τον μέσο όρο 1979-2000. Αντίστοιχα, στο μέγιστο της επέκτασής του, έφτασε στα 19.4 εκατ.τετρ.χλμ, που αποτελεί ρεκόρ από το 1979, χρονιά που ξεκίνησαν οι μετρήσεις απ το διάστημα

Διαβάστε την αναλυτική Έκθεση για το Παγκόσμιο Κλίμα, από την WMO