Οι υδατάνθρακες είναι ένας περιοριστικός παράγοντας στην αντοχή. Δεν αποθηκεύουμε πολλούς και όσο γρηγορότερα πηγαίνουμε τόσο περισσότερους καίμε. Όταν τα αποθέματα των υδατανθράκων λιγοστεύουν, ο ρυθμός γίνεται εξαιρετικά αργός. Προσλαμβάνοντας υδατάνθρακες με την μορφή αθλητικών ποτών-ισοτονικών μπορούμε να καθυστερήσουμε την υπογλυκαιμία, αλλά όχι να την αποτρέψουμε. Δεν μπορείτε να απορροφήσετε τόσους υδατάνθρακες όσους καίτε. Στους ρυθμούς ενός μαραθωνίου, ενός αγώνα σκι cross-country, ενός μεγάλου ποδηλατικού αγώνα ή τριάθλου, το έλλειμμα υδατανθράκων συσσωρεύεται.

Στην ακατάπαυστη αναζήτηση της βελτίωσης των αθλητικών επιδόσεων, οι ερευνητές άρχισαν να ρωτούν αν μια δίαιτα πλούσια σε λιπαρά μεταφράζεται σε υψηλότερο μεταβολισμό λιπαρών, χαμηλότερη ζήτηση υδατανθράκων, καλύτερη αντοχή και γρηγορότερους αγώνες. Και γι αυτό υπάρχουν παραδείγματα.

Μερικοί πολύ επιτυχημένοι αθλητές, ανάμεσά τους και οι κορυφαίοι Ρώσοι σκιέρ cross-country, ακολουθούν αυτό το μοντέλο διατροφής πλούσιο σε λιπαρά. Επιπρόσθετα, δίαιτες πλούσιες σε λιπαρά συνδέονται με αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης σε άνδρες αθλητές.

Μια από τις πρώτες έρευνες έδειξε ότι όταν η ελίτ των ποδηλατών ακολουθεί διατροφή στα πλαίσια της οποίας καταναλώνει το 85% των θερμίδων από λιπαρά επί τέσσερις εβδομάδες, το λίπος που καίγεται κατά την άσκηση διπλασιάζεται. Οι ποδηλάτες μπορούσαν επίσης να κάνουν πεντάλ περισσότερο στη διάρκεια πειραματικών τεστ στο 75% της μέγιστης καρδιακής συχνότητας.

Ωστόσο, η αυξανόμενη αντοχή δεν είναι αρκετή για να το χαρακτηρίσουμε σαν σημαντική διαφορά. Οι επικριτές της υποστηρίζουν ότι η ένταση στα τεστ αντοχής είναι αρκετά κάτω από το ρυθμό του αγώνα και δεν είναι καλός δείκτης του πόσο καλή θα είναι η απόδοση του αθλητή στη διάρκεια του αγώνα.

Τέτοιοι τύποι ερωτήσεων έχουν διαμορφώσει την εστίαση των ερευνών. Αν και έχει γίνει σαφές ότι η προσαρμογή σε μια δίαιτα πλούσια σε λιπαρά αυξάνει τον μεταβολισμό κατά την διάρκεια της άσκησης, μένει να επιλυθεί η ποσότητα του λίπους που πρέπει να καταναλώνει ένας αθλητής ή για πόσο χρονικό διάστημα.

Τα πειραματικά τεστ δεν μπορούν να αποδείξουν μια ξεκάθαρη βελτίωση της απόδοσης, κατά ένα μεγάλο μέρος λόγω των διακυμάνσεων στις ερευνητικές μεθόδους αλλά και λόγω αδυναμίας να αναπαραχθούν οι αγωνιστικές συνθήκες στο εργαστήριο. Αυτά τα τεστ σπάνια φτάνουν σε χρονική διάρκεια τις τρεις ώρες, έτσι δεν απευθύνονται σε αθλητές που συμμετέχουν σε αθλήματα μεγάλης διάρκειας – όταν η αύξηση του μεταβολισμού λίπους είναι ζωτικής σημασίας.

Παρά τους περιορισμούς, τα αποτελέσματα είναι ελπιδοφόρα. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι πέντε εβδομάδες σε δίαιτα που περιέχει κατά μέσο όρο 53% λιπαρά, 15% πρωτεΐνες και 32% υδατάνθρακες, αυξάνει την ποσότητα λίπους που αποθηκεύεται στις μυϊκές ίνες και βελτιώνει τον μεταβολισμό του λίπους κατά τη διάρκεια της άσκησης.

Ωστόσο, η μειωμένη πρόσληψη υδατανθράκων έχει σαν αποτέλεσμα μειωμένα επίπεδα υδατανθράκων στους μυς. Το μειονέκτημα μιας πλούσιας σε λίπη διατροφής είναι ότι χαμηλά επίπεδα υδατανθράκων συνεπάγονται κούραση και φτωχής ποιότητας προπόνηση και καταστούν τον αθλητή ευάλωτο σε ασθένειες και τραυματισμούς. Μια πλούσια σε λίπη διατροφή πρέπει να περιοριστεί σε περιόδους μειωμένης ή χαμηλής έντασης προπονήσεων.

Το ελάχιστο χρονικό διάστημα των πέντε ημερών διατροφής με 60-70% λίπη ουσιαστικά συνεπάγεται υψηλότερο μεταβολισμό λίπους. Η αύξηση της κατανάλωσης λίπους επιμένει μετά από δύο ημερών στροφή σε δίαιτα υδατανθράκων 70%. Οι μυς τώρα είναι απαλλαγμένοι από λίπος και φορτωμένοι με υδατάνθρακες.

Μια καμπυλωτή (tapering) δίαιτα, που περιλαμβάνει πέντε ημέρες φορτώματος λίπους πριν από το φόρτωμα των υδατανθράκων, προσφέρει μεγάλες δυνατότητες να βελτιωθεί η απόδοση του αθλητή στα αθλήματα αντοχής

Deborah Shulman
Η Deborah Shulman είναι φυσιολόγος ειδικευμένη σε θέματα διατροφής, υγείας και αθλητικών επιδόσεων.